- 9 lipca, 2022
- Robert Brykała
- Zdjęcia: Artur Perzanowski i Robert Brykała
Karetki na bazie Dużego Fiata, mimo że były niezbyt wygodne, to przez wiele lat stanowiły podstawy środek przewozu chorych w Polsce. Stały się one wręcz ikoną karetki, którą można było spotkać pod każdą przychodnią, szpitalem czy kolumną transportu sanitarnego.
Historia Ambulansów z Fabryki Samochodów Osobowych
Wraz z rozpoczęciem produkcji samochodów w Polsce przystąpiono do opracowania pojazdów przeznaczonych na karetki. Wiadomo było, że musi to być prosty i łatwo dostępny pojazd. Pierwsze sanitarki budowano jeszcze na bazie Warszawy M20, jednak dopiero opracowanie modelu kombi w przypadku Warszawy 203/223 sprawiło, że zapewniały one należyte warunki do transportu sanitarnego.
Czas Warszawy jednak się kończył i wraz końcem produkcji w 73 roku Fabryka Samochodów Osobowych zaprezentowała następcę, czyli Polskiego Fiata 125p w wersji Ambulans.
Nie było to idealne rozwiązanie, ponieważ Fiat był zdecydowanie mniejszy a przestrzeń na chorego krótsza. W walce o centymetry zwężono przednie fotele co niestety niewiele dało, ponieważ osoby o wzroście ponad 170 z trudem się mieściły. Oprócz zmiany foteli sanitarka miała wywietrznik w dachu, ułatwiający wentylację, nosze wraz ze specjalnym stelażem oraz pojedynczy fotel dla lekarza z tyłu. Fabryczne wyposażenie obejmowało również sygnały dźwiękowe i świetlne. Warto wspomnieć o krótkiej serii podwyższanych sanitarek, które niestety jednak nie weszły do masowej produkcji.
Początek i koniec produkcji Dużego Fiata
Prezentowane na zdjęciach karetki pochodzą z początku i końca produkcji. Doskonale widać na nich różnice. Pierwsza z nich to Polski Fiat 125p z roku 1978 roku. Charakteryzuję się detalami typowymi dla wczesnych eMRów to jest pasem przednim starego typu, lampami zespolonymi z chromowaną ramką, znaczkiem Polski Fiat i Licencja Fiat. Listwami bocznymi i progowymi ze stali nierdzewnej. Ma jeszcze fotele bez zagłówków, pionowy lewarek i skrzynię „Czwórkę” oraz typowy silnik Fiata.
Polski Fiat 125p Ambulans - Pogotowie Ratunkowe
Jest to egzemplarz, który został odnaleziony za przysłowiową stodołą i stosunkowo niewielkimi nakładami pracy i środków został przywrócony do obecnego stanu. Możecie obejrzeć jego przemianę w serii filmów na naszym kanale: PROJEKT: KOMBI
FSO 1500
Nieco inaczej wygląda sprawa drugiego bohatera. Jest to Już FSO 1500 Ambulans z roku 1989. Mimo ogólnego podobieństwa uwagę zwraca belka z podwójnymi kogutami na dachu. Z innych detali warto wspomnieć, że czarny kolor wypierał chrom co widać po lampach, wycieraczkach, listwach czy nawet kołpakach. Największą jednak różnica to silnik i skrzynia „piatka” pochodzące z Poloneza. We wnętrzu zagłówki i inne zegary zdradzają młodszy rocznik auta.
W 2004 roku odkupiłem go ze złomu w Mińsku Mazowieckim. Wtedy nie przedstawiał zbyt dużej wartości a znajomi pukali się w głowę widząc jego zakup. Karetka była w miarę kompletna, ale wymagała napraw blacharsko – lakierniczych oraz mechanicznych.
FSO 1500 Ambulans Festiwalu Nitów i Korozji w 2009 roku
Początkowo została odstawiona i tak czekała do roku 2009, kiedy to została uruchomiona i pojechała na „Festiwal Nitów i Korozji” organizowany przez „Stado Baranów” gdzie oczywiście wygrała w konkursie elegancji. Po takim sukcesie nie było innego wyjścia tylko przywrócić karetkę do sprawności.
Remont rozpoczął się wkrótce i w 2010 roku karetka zaprezentowała się w pełnej krasie.
Od tego czasu dzielnie odwiedzała imprezy zabytków plany filmowe a od 2019 roku stanowiła ważny element wystawy poświęconej Polskim Fiatom 125p na Wystawa Klasyków w FSO.
